ISH – w cieniu wojny i blasku OZE

Podczas spotkań branżowych dyskutowano o bezpieczeństwie dostaw energii, czyli konsekwencjach nadmiernego uzależnienia od kopalnych źródeł energii oraz dostawców. Rozwiązaniem jest samowystarczalność energetyczna i dywersyfikacja źródeł energii oraz zwiększanie udziału energii odnawialnej. Widoczna jest coraz większa integracja budownictwa z zarządzaniem energetyką oraz energetyki z ogrzewaniem budynków i mobilnością. Wyzwaniem wciąż pozostaje magazynowanie energii elektrycznej ze źródeł odnawialnych i wykorzystanie wodoru w ogrzewnictwie. Dla niemieckiego budownictwa priorytetem jest nowe budownictwo przyjazne dla klimatu, ale też niedrogie mieszkania dla kierowcy autobusu, policjanta czy stażysty. Te mieszkania i domy mają być przystępne cenowo także dzięki niskim kosztom eksploatacyjnym – podkreślała przed targami Klara Geywitz, federalna minister mieszkalnictwa, rozwoju miast i budownictwa.

Ogrzewanie

Warto podkreślić, że już kilka miesięcy przed targami czołowe marki informowały, że zwiększają produkcję pomp ciepła i było to widać na targach. Wiodący na niemieckim rynku producenci podzielili swoje stoiska, odwiedzane przez dziesiątki tysięcy instalatorów, na zestawy z ofertą dla nowych budynków jednorodzinnych i wielorodzinnych, budynków modernizowanych, również z podziałem na jedno- i wielorodzinne, oraz budynków użyteczności publicznej i komercyjnych.

Na pierwszym planie eksponowano rozwiązania do renowacji budynków, co ma ścisły związek z faktem, że w UE ruszyła już Fala renowacji. Ofertę dla istniejących budynków stanowiły głównie układy hybrydowe, czyli pompy ciepła z kotłami gazowymi wspierane fotowoltaiką. Szczególny nacisk położono na pompy ciepła z czynnikami chłodniczymi o niskim GWP, głównie R290 (propan). Pokazywano też kotły na pelety i kotły gazowe przystosowane do spalania mieszkanki gazu zmiennego i wodoru oraz czystego wodoru. Nie ukrywano jednak, że jednym z najważniejszych celów jest zmniejszenie zależności Unii od rosyjskiego gazu.

Ogrzewanie nowych budynków ma być zelektryfikowane, czyli z zastosowaniem pomp ciepła, a budynki wielorodzinne mają korzystać także z systemów ciepłowniczych docelowo wykorzystujących energię odnawialną – geotermalną, słoneczną, odpadową, a w przyszłości także zielony wodór magazynowany z nadprodukcji instalacji fotowoltaicznych. Wprawdzie nawet naścienne kotły gazowe są już gotowe do spalania wodoru, ale prognozuje się dla niego ważną rolę przede wszystkim w transformacji ciepłownictwa sieciowego, a zwłaszcza w transporcie i energetyce.

Ciekawym trendem, widocznym w wielu segmentach ogrzewania (m.in. pompy ciepła i kurtyny powietrzne), było poszerzanie ofert o tzw. rozwiązania budżetowe, dostępne dla szerokiego odbiorcy. Producenci starają się utrzymać wysoką jakość urządzeń przy jednoczesnym uproszczeniu zarówno samego montażu, jak i obsługi.

Powszechne jest także wsparcie dla instalatorów – inwestowanie w ich wiedzę i kompetencje – oraz doradców technicznych. Każda z uznanych marek oferuje rozwiązania ułatwiające montaż swoich urządzeń, zwłaszcza rozwiązań monoblokowych. To dzięki nim w ciągu najbliższych paru lat możliwy ma być w UE montaż milionów pomp ciepła. I nie chodzi tylko o maksymalną redukcję ryzyka błędu, ale i czas, którego nie mamy wiele, biorąc pod uwagę prace nad coraz ambitniejszymi planami unijnymi dotyczącymi dekarbonizacji ogrzewania.

Zwiedzający chętnie zatrzymywali się także przy stoiskach polskich firm. Przykładowo firma Galmet przyciągała uwagę premierowym rekuperatorem Zephyr – bogatym w innowacje techniczne, takie jak brak mostków cieplnych, wyjątkowo cicha praca, dwie tace ociekowe czy możliwość montażu w pomieszczeniu nieogrzewanym. Dużym zainteresowaniem cieszyła się m.in. polska oferta pomp ciepła, np. urządzeń na czynniki R32 i R290 marki MaroHeat, czy gama nowych rozwiązań Defro. Swoje urządzenia prezentowały też m.in. firmy: Arka Instalacje, Darco, Ensol, Gorgiel, Heatpex, Hewalex, Kospel, Metal- Fach, MK Żary czy Prodmax.

Przeczytaj także: Targi ISH 2023 – renowacje budynków, jakość powietrza wewnętrznego i ułatwienia dla instalatorów

Wentylacja

Obok efektywności procesów wymiany powierza i odzysku ciepła z powietrza wywiewanego oraz chłodzenia, mocny akcent kładziono na targach także na jakość powietrza w pomieszczeniach. Szeroka oferta technologii klimatyzacji i wentylacji obejmowała zarówno małe, zdecentralizowane systemy wentylacji domowej, jak i duże centrale.

O ile podczas poprzednich edycji ISH najbardziej widoczne były wydarzenia dotyczące ogrzewania i efektywności energetycznej, w tym roku także branża wentylacyjna miała mocne wsparcie w postaci spotkań i wydarzeń towarzyszących. Wyróżniał się Hotspot wentylacyjny – stoiska stowarzyszeń branżowych z wykładami i dyskusjami panelowymi. Dwanaście bloków tematycznych obejmowało m.in. wystąpienia na temat jakości powietrza wewnętrznego, nawilżania powietrza, pomp ciepła powietrze/powietrze, systemów chłodniczych i klimatyzacyjnych oraz efektywności energetycznej i zrównoważonego rozwoju. Jakość powietrza wewnętrznego nierozerwalnie wiąże się z efektywnością energetyczną – ta sama technologia zapewnia zdrowe i komfortowe warunki w pomieszczeniach i oszczędne wykorzystanie energii na ogrzewanie i chłodzenie, czyli odzysk energii z powietrza wywiewanego. Specjalny blok wystąpień poświęcono prezentacji rozwiązań dla wentylacji placówek oświatowych – zagadnienie to nabiera coraz większego znaczenia w wielu krajach UE.

Również w tym segmencie branży HVAC dużym zainteresowanie cieszyły się oferty polskich producentów – m.in. firmy Heatpex z innowacyjnym systemem przewodów i skrzynek rozdzielczych dla instalacji wentylacyjnych oraz nowym rekuperatorem przygotowanym do współpracy z tym systemem; urządzenia firmy Alnor – szczególnie puszki rozprężne i rozdzielacze z EPP (rozwiązanie unikatowe na skalę europejską) oraz prototyp regulatora CAV; zaawansowane rozwiązania wenty wentylacyjne firmy SMAY czy oferta wentylatorów Green Mech Technologies umożliwiająca dobranie energooszczędnych urządzeń w rozsądnej cenie do obiektów różnego typu. Wielu gości zatrzymywało się także przy niewielkich stoiskach firmy Ground-Therm, pytając o ofertę kanałów elastycznych do rekuperacji, czy Rohhe, gdzie szczególną uwagę zwracały opracowane przez firmę tłumiki z wełny mineralnej do kanałów prostokątnych i okrągłych. Widoczna była również oferta Grupy Klima-Therm z markami Kaisai i Klimor, czyli pompami ciepła i klimatyzatorami dla domów i biur, a także firm: Awenta, Karpol, airRoxy, Inwest-Produkt czy RDJ Klima.

Cyfryzacja w budownictwie

Cyfryzacja budownictwa obejmuje dwa obszary. Pierwszym jest smart building związany z eksploatacją, czyli zwiększanie wydajności poprzez optymalizację procesów i wykorzystanie danych w ogrzewaniu, chłodzeniu, wentylacji oraz zużyciu wody, zwłaszcza c.w.u. A drugi to tzw. BIM, czyli proces projektowania i budowy – modelowania budynku. Obydwa ściśle się ze sobą łączą – nie będzie budynków smart bez cyfryzacji projektowania i modelowania ich użytkowania, a następnie czuwania nad eksploatacją. Hale z armaturą i komponentami technologii smart building zajmowały dużo miejsca, a „wzięciem” cieszyły się także oferty polskich firm, np. TECH Sterowniki, występującej za granicą jako TECH Controllers, Plum, Apator, AS, HeatQ.

Firmy i nowości

Viessmann ustami Thomasa Heima, dyrektora generalnego Viessmann Climate Solutions, sformułował swoją strategię następująco: Nasze rozwiązania wspierają osiągnięcie europejskich celów klimatycznych polegających na zmniejszeniu emisji CO₂ o co najmniej 55% do 2030 r. w porównaniu z rokiem 1990. Liczba pomp ciepła zainstalowanych w przyszłości odegra kluczową rolę w tym procesie. (…) Drugim filarem transformacji energetycznej w odniesieniu do budynków jest cyfryzacja. Nasza wyjątkowa platforma Viessmann One Base stanowi fundament, na którym nasze produkty i systemy mogą bezproblemowo komunikować się ze sobą oraz współpracować z naszymi usługami cyfrowymi. Firma pokazała m.in. nową generację pomp ciepła na naturalnym czynniku chłodniczym oraz Viessmann Invisible – kompaktowe połączenie pomp ciepła, rekuperatora i zasobnika ciepłej wody (czyli tzw. niewidzialne ogrzewanie), a także magazyny energii elektrycznej. Firma zwiększy podaż pomp Comfort Group. Nowa nazwa podkreśla innowacyjne portfolio produktów i zaangażowanie w rozwój globalnego megatrendu w kierunku elektryfikacji HVAC. Firma sporo inwestuje w produkcję pomp ciepła z R290. Są to m.in. jednostki zintegrowane ze zbiornikiem ciepłej wody i zbiornikiem buforowym. Marka odnotowała w ubiegłym roku w Niemczech 75-proc. wzrost sprzedaży pomp ciepła i zainwestowała m.in. w zakłady produkcyjne w Eibelshausen.

Kierownictwo firmy Vaillant informowało, że zmiana oferty w kierunku rozwiązań odnawialnych to okazja, by rzeczywiście coś zrobić dla ochrony klimatu i zwiększania bezpieczeństwa energetycznego. Firma rozwija rozwiązania wykorzystujące OZE i technologie smart w ogrzewaniu i chłodzeniu budynków. Jej ofertę wzbogacą m.in. pompy z nowych zakładów powstających na Słowacji, natomiast technologie sterowania komfortem w pomieszczeniach rozwijać będzie m.in. w zespole informatycznym w Katowicach.

LG, podobnie jak inne topowe marki, podzieliło swoje stoisko na Residential Solutions i Commercial Solutions. W ramach tych pierwszych prezentowano m.in. nową pompę ciepła Therma V z czynnikiem chłodniczym R290 o niskim GWP, a drugich – energooszczędny system klimatyzacji ze zmiennym przepływem czynnika chłodniczego (VRF) Multi V™ i. Pokazywano także systemy wentylacji z odzyskiem energii oraz systemy magazynowania i inteligentnego zarządzania energią. LG odnotowała w zeszłym roku wzrost sprzedaży na rynku europejskim o ponad 120%.

Stiebel Eltron także proponował gotowe pakiety dla różnych obiektów – nowych i modernizowanych, w tym budynków wielorodzinnych. Dobór odpowiedniego rozwiązania ułatwia specjalny, łatwy w obsłudze program. Zaprezentowano nową akcję hpeasy, czyli pompy łatwo dostępnej, łatwej w montażu i oczywiście w obsłudze. Duże zainteresowanie budziły pakiety pomp monoblokowych dla domów jednorodzinnych, np. monobloki powietrze/ woda z modułami i wieżami hydraulicznymi do budynków o powierzchni 120– 240 m2, które ogrzeją, schłodzą i przygotują ciepłą wodę użytkową, czy pompy zdolne efektywnie zasilać także tradycyjne grzejniki naścienne. Ofertę uzupełniały systemy wentylacji z odzyskiem ciepła.

Panasonic zaprezentował m.in. dwie przeprojektowane pompy ciepła Aquarea: generacji K na czynnik R32 (difluorometan) – głównie dla nowych domów oraz generacji L na R290 (propan) – dobre dla domów modernizowanych. Firma poszerzyła produkcję o chillery, rooftopy i klimakonwektory. Nowe chillery na R290 (50–90 kW) powstały w specjalizujących się w tych rozwiązaniach oddziałach firmy Systemair, która została przejęta przez japońskiego producenta.

Daikin promował m.in. ogólnoeuropejski program wsparcia dla instalatorów w postaci szerokich szkoleń oraz nową generację pomp ciepła powietrze/woda Altherma 4 (na rynku w przyszłym roku). Powstająca w Polsce fabryka pomp ciepła tej firmy zostanie uruchomiona do połowy 2024 roku. Urządzenia mają mieć komponenty dostosowane do indywidualnych potrzeb, co pozwoli zwiększyć wydajność i elastyczność ich pracy. Nowa elektronika zwiększy ich inteligencję kompatybilną z systemami automatyki domowej i systemami zarządzania energią innych firm.

O tym, co nowego i ciekawego w łazienkach, narzędziach oraz systemach instalacyjnych dla wody i kanalizacji – w kolejnym numerze.